Sztuka to złożony termin, który trudno jest zdefiniować, gdyż jej granice stale się poszerzają. Najprościej rzecz ujmując sztuka jest częścią dorobku kulturowego, wyrażana w formie utworów artystycznych. Może ona spełniać rozmaite funkcje – od estetycznej, przez społeczną i terapeutyczną aż do dydaktycznej. Kierunki w sztuce także są bardzo zróżnicowane. Podobnie jest ze sztuką współczesną, którą trudno jest umieścić w ramach i powiedzieć, jakie są jej najważniejsze nurty.
Ramy czasowe sztuki współczesnej
Trudno jest zdefiniować okres trwania sztuki współczesnej. W zależności od źródła możemy spotkać się z różnymi datami początkowymi. Niektórzy twierdzą, że sztuka współczesna obejmuje okres od końca II wojny światowej do dzisiaj. Inni z kolei twierdzą, że sztuka współczesna rozpoczęła się dużo wcześniej, a dokładnie na początku XX wieku i łączą jej powstanie z działalnością dadaistów.
Czym cechuje się sztuka współczesna?
Sztuka współczesna jest dość skomplikowanym terminem, jednak można wskazać na pewne charakterystyczne dla niej cechy. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że z biegiem czasu zmieniła się rola sztuki, a także formy, jakie może przyjmować. Kiedyś artysta uznawany był za rzemieślnika. Artyści często nie mieli łatwego życia i żyli w skrajnej nędzy. Niekiedy nie mogli oni sobie pozwolić na materiały artystyczne, więc nie każdy mógł zajmować się sztuką. W innych epokach artysta należał do bohemy, która odznaczała się od reszty społeczeństwa. Dzisiaj artystą może zostać każdy. Najważniejszymi cechami, którymi odznacza się sztuka współczesna są: oryginalność, nowoczesność, innowacyjność, różnorodność i chęć eksperymentowania, poszerzania granic. Klasyczne portrety w stylu realistycznym zostały zastąpione wymyślnymi, eksperymentalnymi obrazami, które często bardzo silnie oddziałują na wyobraźnię odbiorców. Często jednak artyści nawiązują do istniejących już nurtów w sztuce, ale zmieniają jego zasady. Przykładem może być realizm, który przekształcił się w hiperrealizm.
Sztuka współczesna często niesłusznie kojarzona jest z niezrozumiałymi obrazami, które wyglądają jak pozbawiony logiki wytwór wyobraźni, jednak wiele dzisiejszych dzieł artystycznych nie różni się wiele od znanych obrazów sprzed kilkuset lat, jeśli chodzi o sposób przedstawienia rzeczywistości. Sztuka współczesna jest bardzo zróżnicowana i ciężko ją sklasyfikować. Nie da się jednak ukryć, że sztuka współczesna często jest kontrowersyjna, wręcz szokująca i budzi mieszane odczucia. Najczęściej spotykane kierunki sztuki współczesnej to: socrealizm, pop-art, hiperrealizm, sztuka ziemi, nowa figuracja, sztuka poczty, sztuka kinetyczna, konceptualizm, sztuka świadomego ubóstwa, asamblaż, sztuka video, sztuka krytyczna, współczesna architektura i street art.
Jakie formy przyjmuje sztuka współczesna?
Wraz z rozwojem technologii artyści mogą sobie pozwolić na różne formy wyrazu i przedstawienia swojej wizji świata. Sztuka współczesna może przyjąć bardzo zróżnicowane formy. Sztuka współczesna to nie tylko malarstwo, muzyka, rzeźba i literatura, ale także happening, grafika czy film. Niektórzy wciąż wolą klasyczne sposoby, takie jak papier czy płótno. Warto jednak zaznaczyć, że rola niektórych form mocno się zmieniła. Plakaty, niegdyś używane głównie do celów marketingowych, dziś są jedną z najbardziej znanych form artystycznego wyrażania siebie. Inni wolą sięgać po nieco bardziej nowoczesne rozwiązania, np. w formie elektronicznej.
Dzisiaj grafika komputerowa jest jednym z najpopularniejszych sposobów na rozpowszechnianie sztuki. Dzięki Internetowi łatwiej jest także znaleźć grono odbiorców, którzy będą zainteresowani danymi pracami. Kiedyś dużo ciężej było zdobyć nie tylko materiały artystyczne, ale też rzeszę wielbicieli. Dzisiaj jest to dużo łatwiejsze zadanie, dlatego sztuka staje się coraz bardziej powszechna. Przestała być dostępna tylko dla wybranych grup społecznych. Sztuka dzisiaj jest ważnym elementem naszego życia codziennego i przyjmuje coraz bardziej zróżnicowane formy, dzięki czemu każdy może spróbować swoich sił w tworzeniu sztuki.
